Pamięci ważnego prezydenta

27 marca 1919 stanowisko prezydenta miasta Łodzi objął Aleksy Rżewski. Był pierwszym prezydentem Łodzi po odzyskaniu niepodległości. Do dziś jest uważany za jej wielkiego reformatora.

Fot. Patryk Wacławiak. UMŁ
Fot. Patryk Wacławiak. UMŁ

Prezydent A. Rżewski zastał miasto ograbione przez wojnę, wycieńczone wojną i trwającą epidemią. Łódź nie odzyskała w 20-leciu pozycji wielkiego ośrodka przemysłowego, do której doszła w XIX wieku, a zatrudnienie w przemyśle nie przekraczało 23 % zatrudnieniasprzed wojny. Rzady Rżewskiego kojarzą się głównie z reformami socjalnymi i bytowymi Łodzi, gdzie dynamiczny rozwój przemysłu przez lata odwracał uwagę od codziennych potrzeb mieszkańców.  W Łodzi wprowadzono powszechne nauczanie w szkołąch podstawowych, budowano nowe szkoły, także dla dorosłych, bibliotekę, przychodnie zdrowia. Miasto przejęło część udziałów w spółce Koleje Elektryczne  Łódzkie, co dało miastu wpływ na rozwój transportu publicznego w Łodzi. W planach była również rozbudowa sieci kanalizacji oraz największego terenu rekreacyjnego - dzisiejszego parku im. Piłsudskiego.

Aleksy Rżewski zapisał się we wspomnieniach jako energiczny, zdecydowany człowiek oraz nieznający trudności, charyzmatyczny lider. Po zakończeniu kadencji prowadził kancelarię notarialną, ale zasłynął przede wszystkim jako społecznik - prezes, członek lub członek honorowy  blisko 20 towarzystw. Zginął już na początku II wojny światowej. Okoliczności jego śmierci są nieznane, ale prawdopodobnie jest jedną z łódzkich ofiar "Inteligenzaktion", zbrodniczej akcji realizowanej przez Niemców przeciwko polskiej inteligencji i liderom życia publicznego. Aleksy Rżewski został rozstrzelany prawdopodobnei w grudniu 1939. Posiada symboliczny nagrobek na Starym Cmentarzu przy Ogrodowej. 

Aleksy Rżewski to postać z lokalnej historii, która w ostatnich latach inspirowała wielu artystów. W 2011 r. powstał film dokumentalny „Przebój – Aleksy Rżewski” oraz teledysk łódzkiej grupy Psychocukier, „Gwiazda”.  W 2019 w- stulecie prezydentury - historyczny budynek ratusza, przy placu Wolniości stał się miejscem rekonstrukcji historycznej o pierwszym prezydentcie. Aleksy Rżewski jest uwieczniony również na muralu w podwórku, przy ul. Wólczańskiej. Nadal w szczególny sposób patronuje łódzkiemu magistratowi, chociaż siedziba władz miasta od lat jest w innym miejscu (ul. Piotrkowska 104). Przed wejściem do Dużej Sali Obrad Rady Miejskiej mijamy jego portret, w otoczeniu wizerunków innych przedwojennych prezydentów. Nie znamy historii ani twórców tej tajemncizej galerii portretów, ale pomagają one, zwłaszcza odwiedzającym magistrat wycieczkom, utrwalić pamięć o waznym prezydencie.

Polecane aktualności

Pamięć o Marszałku

Tomasz Walczak / BRP

Z okazji przypadającej 12 maja 89. rocznicy śmierci Marszałka Józefa Piłsudskiego złożono kwiaty… więcej

Odebrano im dzieciństwo. Przywracamy im pamięć.

Tomasz Walczak / BRP

Narodowy Dzień Zwycięstwa - 8 maja to również Święto Dzieci Wojny. W Łodzi, przed Pomnikiem… więcej

Witaj Maj, piękny Maj

Andrzej Janecki / BAM

Mszą św. sprawowaną w intencji Ojczyzny w bazylice archikatedralnej rozpoczęły się wojewódzkie… więcej

Wiwat Biało-Czerwona!

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

Marsz ze 123-metrową flagą Polski uświetnił obchody Dnia Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.… więcej

10. rocznica kanonizacji Papieża-Polaka

Patryk Wacławiak / BAM

W 10. rocznicę kanonizacji Świętego Jana Pawła II – pamiętamy o Honorowym Obywatelu Miasta Łodzi.… więcej

Kontakt